پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان
,, روزنامه پهره,, پهره روتاک,,پهره..وبلاگ فرهنگی هنری وادبی بلوچستان
,, روزنامه پهره,, پهره روتاک,,آمدها ودرآمدها...!(بررسی وضعیت کشاورزی قصرقند)(1)
آمـــــــــدها ودرآمـــدها...!
بررسی وضعیت کشاورزی قصرقند
قسمت اول:
سال هاست که در مخیله ام باخودم کلنجار می روم کشاورز چه خصوصیاتی دارد؟!مردی با بیلی بردوش ودست های پینه بسته یا کسی که با گاوخود دگار(زمین کشاورزی) راشخم می زند،ودر گل ولای آن زمین را تراز کرده وبه قولی می مرزد. یا کسی که گاو دارد و با گاوش هر روز برسرزمین می آید. چیزهایی که من می دیدم از یک کشاورز وتصور ذهنی ام همین بود.هر روز از کنار زمین های کشاورزی می گذشتم تا به مدرسه مان برسم ولفظ کشاورز محدودیتی نسبی را در ذهنم پدید آورده بود.
هر فرم وکاغذی را می دیدم که مشخصات شغل پدررا می خواست،همه می نوشتند کشاورز اما آیا همه کشاورز بودند؟!چه بسا بیکارها هم می نوشتند کشاورز. پس کشاورزی یعنی بیکاری؟! توی دلم مانده بود که کشاورز چگونه مردی است؟یا شاید زن باشد! آیا کشاورزی منطقه محل زندگی ام این باور را در من بوجودآورده بودکه تصویری مبهم از کشاورز وکشاورزی در ذهنم باقی بماند؟
به هرحال امسال به بهانه تدریس اجتماعی پایه سوم- درس روستا- برآن شدم پژوهشی در کشاورزی منطقه محل زندگی ام را انجام دهم.در این تحقیق به تفصیل از وضعیت کشاورزی قصرقند،موارد وعلل مرتبط با رشد ویا رکود کشاورزی را باذکر موارد مشروح ومستندات دنبال خواهم کرد.مواردی را که در این باره از قلم قاصر ما افتاد دوستان با نظرات سودمندشان یادآوری کنند.در اینجا به اصلی ترین عامل کشاورزی،یعنی آب نگاهی می اندازیم و وضعیت تامین آن را بررسی می کنیم.
قصرقند- منبعی پرآب در مرکز مکران
برکسی پوشیده نیست که قصرقند از لحاظ ذخیره آب توانایی مقابله با خشکسالی های بلند مدت را داراست.بطوریکه در خشکسالی هفت ساله نه چندان دور، که حد اعلای بخل آسمان با زمین بود،قصرقند از لحاظ آبی هیچ کمبودی را احساس نکرد.در سایر مناطق آب برای آشامیدن جیره بندی بود اما به اذن خدا منطقه ما مشکل کم آبی در این زمینه مشکلی پیدا نکرد گرچه آثار خشکسالی بر این مردمان هم ماند. اماشدتش به مراتب کمتر بود قنات روستاهای هیت،بگ،ساربوک وحمیری کم آب وخشک شد. افسانه ای برای خشک شدن قنات هیت سرهم کردند که بماند.اما این افسانه چیزی نبود مگر شدت خشک سالی!!
کرگدان- بزرگترین قنات قصرقندریزش دهانه آن قابل مشاهده است.
لکه ننگ خشکسالی که بردل قصرقند به جای گذاشت.این بهترین نامی بود که می شد گذاشت.در داخل بیضی در تصویر بایر بودن زمین مشخص است.روزگاری در این نقطه بساتینی بسیار زیبا وجود داشت...
گینک-عنوانی که به این قنات داده اند.این قنات شاهرگ اصلی همه قنات های قصرقند است
نمایی زیبا از قنات پرآب کرگدان
وضعیت اسفناک بود.آب قنات های قصرقند کمتر شده بودودر برخی موارد لطماتی به بخش کشاورزی وارد می شدخاطرات خشکسالی در ذهن مردمان این خطه تا ابد می ماند.
واما وضعیت آب قصرقندکه به برکت وجود رودخانه کاجه، از قنات برای مصارف کشاورزی وچاه برای استفاده شرب می باشد. دولت اعتباراتی برای مقابله با خشکسالی به این منطقه اختصاص داد که عدم مدیریت صحیح این اعتبارات تغییری را در وضعیت رو به رشد کشاورزی به دنبال نداشت.اعتبارات لایه روبی قنات باشکلی ظاهری دنبال شد ولی سود را پیمانکار به جیب زد.امروزه نگهداری وانباشت آب برای جلوگیری از به هدر رفتن آن هزینه های گزافی را می طلبد.اما با مدیریت وایجاد برنامه های جلوگیری از آب می تواند تا حدودی مشکل گشا باشد.بیشتر آب منطقه قصرقند به هدر می رود.در این راستا ادارات ونهادها با همکاری وهمفکری هم می توانند عملکردی کاربردی را ارایه دهند که در مبحثی دیگرودر همین پژوهش به این مهم تفصیلا پرداخته خواهد شد.
ادامه دارد...
