فارن پالیسی:
چرا ترکیه بزرگترین پیروز سال 2011 بود؟
فرارو- ترکیه بزرگترین پیروز سال 2011 میلادی بود و به
عقیده تحلیل گران فارن پالیسی به زودی به قدرتی قابل توجه تبدیل خواهد شد.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از فارن پالیسی، در شرایطی که ناحیه
یورو بدترین بحران در تاریخ خود را تجربه می کند، دستکم یک کشور --ترکیه-- خارج از
این ناحیه قرار دارد که با بهترین شرایط به این ناحیه چشم دوخته است. اقتصاد این
کشور از زمان روی کار آمدن رجب طیب اردوغان، نخست وزیر، رشدی سه برابری داشته و
دولت وی چشم اندازی را متصور شده که تا سال 2023 و صدمین سالگرد جمهوری ترکیه، به
دهمین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شود.
اساس داستان موفقیت ترکیه، رهبری قدرتمند دولت این کشور است که در تضاد کامل با رهبران اروپایی، متعهد به دنباله روی از اصلاحات بوده و تمرکز خود را معطوف به استفاده از تمام فرصت های به جامانده از بحران جاری کرده است.
سه عامل، احتمال اینکه ترکیه بتواند خطرات دوره جاری را به خوبی مدیریت کند و همچنان از پتانسیل های خود بهره ببرد را افزایش می دهد.
نخست اینکه، ترکیه توانسته بخش عمده بحران هویت خود را حل کند. این کشور به جای آنکه هویت خود را در چارچوب اصطلاحات مخالف میان اروپایی یا خاورمیانه ای، مذهبی یا سکولار، شرقی یا غربی قرار دهد، مزایای خود را در چارچوب اصطلاحات مشارکتی: مسلمان و سکولار، شرقی و غربی، منطقه ای و جهانی جای داده است. ترکیه در این فرایند، روایتی را به سبک و روش خود تبدیل کرده که از تمام جنبه های فرهنگ غنی، تاریخ و موقعیت جغرافیایی خود در دستیابی به چشم انداز تبدیل شدن به یک قدرت جهانی بهره می گیرد. امنیت انسانی و حاکمیت قانون نقش اصلی این روایت را برعهده دارند.
دوم اینکه، دولت ترکیه توانسته اعتماد به نفس لازم برای اتخاذ تصمیمات سیاسی دشوار را کسب کند. دولت اردوغان اصلاحات پولی و مالی را در حالی آغاز کرد که بازنگری دشواری در قانون اساسی از طریق یک فرایند فشرده عمومی را عهده دار شده بود.
بخش عمده اعتباری که از این حس اعتماد به نفس کسب شد به دلیل تیم حکومتی مستحکمی بود که اردوغان گردهم آورد؛ تیمی که توانست بر مشکل کلاسیک رهبری قدرتمند که با پیروانی ضعیف احاطه می شد، فائق آید، و حال شایسته بهره بری از سهم عادلانه خود از اعتبار کسب شده است: علی بابکان، معاون نخست وزیر؛ اگمن باگیس، وزیر و مذاکره کننده ارشد در امور اتحادیه اروپا؛ احمد داوداغلو، وزیر امور خارجه؛ و مهمت سیمسک، وزیر دارایی چشم انداز مشترک چالش های ترکیه را بیان می کنند و همه به یک رویکرد مشترک در سیاست هایی که ملزم به اجرایی شدن هستند، وفادار هستند.
حزب عدالت و توسعه اردوغان نیز روابط عمیق خود با بسیاری از شهروندان ترک را تقویت کرده است. همین امر وسیله لازم برای یک روایت مشترک، دستگاه لازم برای گردهم آوری حوزه های انتخاباتی و کانالی برای تحرکات اجتماعی روز افزون نسل جوان را فراهم می کند.
سوم اینکه، دولت ترکیه وارد یک مشارکت بنیادی با بخش خصوصی شد و همین امر راهنمای تغییری اساسی در شکل گیری و عملکرد عرصه اقتصادی این کشور شد. در گذشته نخبگان بخش تجارت ترکیه وابسته حمایت و حفاظت دولت بودند. اقتصاد بسته ترکیه یک سیستم مستعد بحران بود؛ سیستمی که تورم در آن به صورت دوره ای پس اندازها را از بین می برد و هزینه هنگفتی را متوجه قشر فقیر جامعه می کرد.
شرکت ها و رهبران تجاری جدید ترکیه، برخلاف گذشته محصول مدرسه سخت رقابت جهانی هستند و به شکل خستگی ناپذیری بر گسترش شهرت شان در کشورهای گوناگون تمرکز کرده اند. انعطاف پذیری جدید ترکیه در فعالیت های تجاری این کشور به خوبی مشخص است: این کشور برای رقابت در عرصه جهانی دست به جهت یابی دوباره در عرصه اقتصادی زده است. صنعت ساخت و ساز ترکیه توانسته با فعالیت در کشورهای مختلف از روسیه گرفته تا کردستان عراق نقش قابل توجهی را ایفا کند. شرکت های ترکیه با تنوع در زمینه های مختلف از صنعت نساجی تا صنعت الکترونیک و دفاعی، بر بازارهای نوظهور در سراسر جهان تمرکز کردند.
یک تحول دوبخشی در جریان است: دولت ترکیه اغلب نتیجه عملکرد شرکت ها را مورد انتقاد زودهنگام قرار نمی دهد اما از استقلال داخلی آنها حمایت می کند و برای گسترش فرصت های بازار جهانی با آنها همکاری می کند. در ازای آن بخش خصوصی لزوم برقراری فضای نظارتی قابل پیش بینی اما قاطعانه توسط دولت را می پذیرد و خواستار سرمایه گذاری بیشتر از سوی دولت در ایجاد ظرفیت های انسانی که اساس رقابت پذیری ملی محسوب می شوند، است. ترکیه بالاترین درصد بودجه خود در تاریخ این کشور را صرف بخش آموزش و پرورش می کند تا راه های دیگری را برای جوانان به منظور شرکت در تحرکات اجتماعی بیشتر فراهم آورد.
مشروعیت در داخل، اساس یک سیاست خارجی فعال است و ترکیه توانسته نقش برجسته و روزافزونی را در عرصه جهانی ایفا کند. این کشور امروز با لحنی متمایز در مورد مسائل بین المللی از افغانستان تا بهار عربی تا اروپا، از بحران مالی تا فلسطین و سومالی صحبت می کند. همکاری این کشور با اتحادیه عرب برای ارائه واکنشی درست به بحران در سوریه، تجلی و تصدیقی است بر کنارآمدن زود هنگام ترکیه با تغییرات در خاورمیانه.
پتانسیل فعلی ترکیه هنوز هم می تواند تحت تاثیر جوانب منفی گذشته این کشور قرار گیرد. تنش های موجود میان دولت و شهروندان کرد این کشور، میراث تنش های تفرقه افکن میان رهبران نظامی و غیرنظامی، مناقشات منجمد شده در قبرس و ارمنستان، رکود در اروپا و عدم وجود اطمینان از شرایط اقتصادی جهان، همگی از موارد بالقوه ای هستند که دست آوردهای این کشور را تهدید می کنند و می توانند اختلافات گذشته را زنده کنند. اما در حال حاضر به نظر می رسد ترکیه تمام این موانع را در گذشته دفن کرده است.
ترکیه کشوری سرشار از تضاد و رنگ است. از یکسو بالای 98 درصد مردم را مسلمانان تشکیل می دهند و از سویی دیگر سیل گردشگران خارجی و داخلی مایو و بی.کینی پوش است که روانه سواحل ترکیه می شوند.