سد سازی تجلی اراده دولت برای توسعه سیستان و بلوچستان

گزارش؛ سد سازی تجلی اراده دولت برای توسعه سیستان و بلوچستان

12 سال خشکسالی در شمال استان' سیستان و بلوچستان' و وقوع سیلاب های ناشی از توفان های سهمگین و بارش های شدید باران در جنوب و برخی مناطق مرکز استان ، همواره مشکلات اساسی برای مردم این منطقه به همراه داشته که تاثیر بسزایی بر زندگی آنان گذاشته است. سیستان و بلوچستان به لحاظ شرایط اقلیمی، منطقه منحصر به فردی است بگونه ای که همزمان با گسترش خشکسالی و زمین تشنه در شمال آن، مناطق جنوبی دستاویز توفان ها و بارش های باران شدید و زودگذر می شود که سیلاب ها و روان آب های زیادی را در منطقه جاری می سازد و خسارت های متعددی را به همراه می آورد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه سیستان و بلوچستان؛ وجود منابع طبیعی ذخیره آب 'چاه نیمه ها'ی غنی از آب در شمال و رودخانه های فصلی پراکنده در مناطق مرکزی و جنوبی استان، به عنوان منابع آبی در تامین آب کشاورزی و آشامیدنی منطقه بسیار حائز اهمیت است.

این استان با گستره بیش از187 هزار و 500 کیلومتر مربع دارای پنج حوزه آبریز اصلی شامل 'هامون هیرمند، هامون ماشکیل یا ماشکید، هامون جازموریان، کویر لوت و دریای عمان' است.

همچنین منابع آب های سطحی سیستان و بلوچستان به حجم یک هزار و 700 میلیون مترمکعب، آورده رودخانه های دائمی 'هیرمند مرزی، سیستان، لادیز، بمپور، سرباز، پیشین، کارواندر، دامن' و شماری رودخانه فصلی در مرکز و جنوب استان است.

منابع آب های زیرزمینی استان را نیز 11هزار و 88 منبع شامل هشت هزار و 756 حلقه چاه، 791 دهنه چشمه و یک هزار و 541 رشته قنات تشکیل می دهد.

اگر چه میزان بارندگی در سیستان و بلوچستان 136 میلیمتر کمتر از متوسط کشوری است اما خوشبختانه برای کنترل و استفاده مطلوب از آب های سطحی و زیرزمینی در این استان به ویژه چند سال اخیر مدیریت خوبی انجام شده است.

پس از پیروزی انقلاب 17 سد از نوع انحرافی، مخزنی و تغذیه ای به حجم 175 میلیون مترمکعب در سیستان و بلوچستان ساخته و بهره برداری شده است.

سدهای "پیشین چابهار، بمپور، سیستان، زهک، کهک، فهره، شیرگواز، شی کلک، چاه نیمه چهارم، بزمان، دوربن، گلگ، کهیر" از جمله سدهای بهره برداری شده بعد از انقلاب در این استان است.

با این حال، آمارها و شواهد حاکیست که روند سدسازی در دولت عدالت محور در سیستان و بلوچستان رونق یافت وایجاد 30 در دستور کار مسوولان وزارت نیرو و استانی قرار گرفت.

از این تعداد پنج سد با تلاش ها صورت گرفته به بهره برداری رسید و عملیات اجرایی هفت سد دیگر نیز در دست انجام است که از جمله ساخت سدهای "گلوگاه، سارادان، ماشکیدعلیا" و آبرسانی به میرجاوه از مهم ترین آن ها است.

همچنین سد "دو در لادیز" واقع در بخش میرجاوه زاهدان نمونه‌ای از خدمات بزرگ و فراوان نظام اسلامی و از آرزوهای دیرین مردم منطقه است که بعد از مدت‌ها انتظار، به مناسبت سی امین سالگرد پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به بهره برداری رسید.

مطالعات شناختی سد لادیز در سال های ‎ 80 تا ‎ 83 انجام و پس از تصویب طرح در سال ‎ 83عملیات اجرایی آن آغاز شد.

132 میلیارد ریال اعتبار هزینه شده توسط نظام جمهوری اسلامی برای ساخت این سد را می توان گوشه‌ای از سیاست خدمت رسانی به مردم و عدالت محوری دولت دانست.

سد بزرگ "خیرآباد" نیکشهر در جنوب استان سیستان و بلوچستان در سال ‎ 1383تنها ‎ 25درصد رشد اجرایی داشت که با همت دولت نهم در سال ‎ 87به پایان رسید و اکنون منشا خدمات بزرگی در منطقه بلوچستان است.

افزون بر ‎160 میلیارد ریال برای ساخت و تکمیل سد مخزنی خیرآباد نیکشهر به حجم ذخیره سازی ‎ 27میلیون مترمکعب هزینه شد که بهره برداری از این سد، آب آشامیدنی ‎50 سال آینده مردم نیکشهر را تامین می کند.

استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به تاثیرهای سو خشکسالی در شمال استان گفت: 12 سال خشکسالی در شمال استان اثرهای بسیار سویی بر جغرافیای و اقتصاد منطقه که وابسته به کشاورزی است گذاشته که برای رفع این مشکل دولت برنامه های ویژه ای در دستور کار خود قرار داد.

علی محمد آزاد اظهار داشت: سال ها قبل سیلاب هایی در منطقه می اومد که سه تا دریاچه افغانستان ، مشترک و هامون را بعضا با آب روبرو می کرد اما متاسفانه به سبب گسترش خشکسالی در آن سوی مرز ورود حق آبه تنها جواب مصرف آب شرب و بخش کمی برای کشاورزی فصلی را می دهد.

وی افزود: بود و نبود آب در سیستان و بلوچستان حرف اول را می زند در شمال با خشکسالی شدید روبرو هستیم و در جنوب بارندگی ها یکباره می آید ، سیلاب راه می اندازد و پس از خسارت فراوان به دریا می ریزد.

وی ادامه داد: با وجود این روان آب ها دولت برای ذخیره ساز ی و استحصال آب طرح های مختلف سدسازی و آبخیزداری را در دستور کار قرار داد.

آزاد بیان کرد: اکنون در سطح سیستان و بلوچستان حدود 30 سد در دست مطالعه و ساخت است که با بهره برداری از پنج تا از این سدهاذخیره سازی و تغذیه قنات هاو سفره های زیر زمینی رشد چشمگیری داشت.

وی افزود: با اجرا این طرح ها اکنون حدود 70 درصد منابع آب و روان آب ها در اختیار ما است که در برنامه های ریزی ها نقش بسزایی را برای رشد و شکوفایی استان ایفا می کند.

استاندار سیستان و بلوچستان گفت: همچنین به منظور تامین آب شرب بخشی از آب دریای عمان را به وسیله آب شیرین کن در اختیار مردم کنارک و چابهار قرار می دهیم.

وی یاد آور شد: سد زیردان نیز تیرماه امسال توسط ریاست جمهوری در چابهار افتتاح شد که نقش بسزایی در تامین آب شرب و کشاورزی بیش از هزاران روستا و مردم چابهار دارد.

آزاد اظهار داشت: سه سد گلوگاه، زیردان و ماشکید علیا از مصوبات سفرهای دولت به این منطقه است که در مجموعه توان ذخیره سازی350‌میلیون مترمکعب دارند.

وی درباره سد "زیردان" گفت: این سد در روستای پیرسهراب چابهار در جنوب این استان قرار دارد که آب آن از طریق رودخانه محلی کاجو تامین می شود.

وی افزود: عملیات اجرای سد زیردان چابهار سال ‎ 1381شروع شد و پیش از سفر نخست رییس جمهوری به سیستان و بلوچستان تنها ‎ 22درصد پیشرفت داشت.

وی ادامه داد: در سفر نخست رییس جمهوری به این منطقه تکمیل سد به یکی از مصوبه های هیات دولت تبدیل شد و در این مدت روند اجرایی طرح شتاب بیشتری یافت.

وی بیان کرد: سد زیردان از نوع بتونی با حجم مخزنی ‎ 207میلیون مترمکعب امسال مورد بهره برداری قرار گرفت.

ویاظهار داشت: با بهره برداری از این سد سالانه ‎ 51 میلیون مترمکعب آب در اختیار بخش آشامیدنی و کشاورزی مناطق همجوار قرار گرفت.

آزاد درباره سد "سارادان" نیز گفت: سد "سارادان" شهرستان ایرانشهر نیز با اعتبار 140 میلیارد ریال ساخته و مورد بهره برداری قرار گرفت.

وی گفت: سد تغذیه‌ای سارادان با ظرفیت 10‌هزار متر مکعب آب با هدف تغذیه مصنوعی دشت سرکهوران و کنترل سیلاب‌های رودخانه "کنارو" ساخته شده است.

وی افزود: سد "گلوگاه" زاهدان با اعتبار 110 میلیارد ریال از جمله سدهای در حال ساخت دولت نهم در این منطقه است که عملیات اجرایی آن از سال 1384 آغاز شده و پیشرفت اجرایی بسیار خوبی دارد.

وی ادامه داد: عملیات اجرایی سد مخزنی "ماشکید علیا" سراوان با اعتبار 28 میلیارد ریال از دیگر مصوبات سفرهای هیات دولت به استان از سال 1385 آغاز شده است و تاکنون حدود 90 درصد پیشرفت اجرایی دارد.

براساس آمارهای اعلام شده، با بهره برداری از چهار سد "ساردان، گلوگاه، ماشکیدعلیا و زیردان" حجم آب قابل استحصال در مخازن سیستان و بلوچستان به بیش از دو میلیارد مترمکعب خواهد رسید.

استاندار سیستان و بلوچستان گفت: اکنون 700 میلیون مترمکعب آب در مخازن مختلف این استان ذخیره است.

وی بیان کرد: برنامه دولت در پایان روند سدسازی در استان، رساندن حجم مخازن آبی سیستان و بلوچستان به حدود 5/3 میلیارد متر مکعب است